بر اساس آماري که گمرک حمهوري اسلامي ايران به دست آورده است، تا اول شهريور ماه امسال، حدود ??? ميليون دلار طلا از کشور به صورت رسمي خارج شد و اين ميزان در شهريور ماه به ??? ميليون دلار رسيد. اين افزايش بيش از دو برابري خروج طلا در يک ماه به نسبت پنج ماه گذشته، نشان دهنده نامعقول و هشدا دهنده بودن اين روند داشت که در پي نوسانات شديد اخير در بازار ارز، سکه و طلا بوجود آمده بود.
بر اين اساس، دولت تدبيري انديشيد و صادرات فلزات گرانبها، اعم از اينکه به صورت خام (شمش، مسکوک، قراضه و...) يا مصنوعات و زيورآلات باشد، موکول به اخذ مجوز از بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران نمود (خروج سكه طلا از كشور به طور كامل ممنوع، خروج طلاي ساخته فقط تا سقف 150 گرم و آن هم صرفا براي مسافران خانم). با توجه به بسته شدن مجاري قانوني خروج طلا از کشور، قاچاق آن افزايش يافت. در واقع، در گذشته که قاچاق طلا برعکس بود و طلا از خارج به داخل کشور قاچاق مي‌شد، در حال حاضر، روند کاملا تغيير کرده و طلا از داخل کشور به خارج قاچاق مي شود.
بنا بر گزارش ها، محموله هاي مختلفي از قاچاق سکه و طلا به کشورهاي مختلف کشف و ضبط شده اند. بعنوان نمونه، يک محموله قاچاق طلا و جواهرات در يک فروند لنج تجاري در بندرلنگه شامل 250 کيلوگرم شمش طلا و جواهرات به همراه 358 عدد انواع سکه طلا به ارزش 250 ميليارد ريال و همچنين در حدود دو هفته پيش، محموله‌ي قاچاق شامل 216 کيلوگرم شمش طلا و يک هزار و نه صد و هفتاد و پنج عدد انواع سکه طلا، در يک فروند لنج تجاري حامل سيب زميني صادراتي در بندرعباس کشف شدند که قاچاقچيان قصد قاچاق به امارات متحده عربي را داشتند. بعلاوه، محموله اي بالغ بر 27 کيلوگرم طلا و تعداد 301 عدد انواع سکه در شيراز نيز کشف و ضبط شد.
کارشناسان بر اين عقيده اند که به دليل ارزان بودن قيمت طلا در ايران نسبت به بازارهاي جهاني، خروج غيرقانوني طلا از کشور شدت گرفته است؛ زيرا اگر بر اساس نرخ مبادله ارز طلا قيمت گذاري شود، در عمل قيمت پايين تري را نسبت به قيمت جهاني داشته که اين منجر به سوداگري و سفته بازي مي شود. تحليل رفتار سفته بازانه، به ماهي گيري از آب گل آلود مي ماند که تلاش براي کسب سود کوتاه مدت است و اين امر سرمايه گذاري بلندمدت را تضعيف مي کند.
از جمله دلايل سفته بازي و قاچاق طلا نيز اين است که ارزش پول كشورهاي همسايه ايران در مقابل دلار آنچنان تغيير چشمگيري نداشته و همين موضوع سبب‌ساز مي‌شود كه برخي از افت ارزش پول كشور بگريزند و به فروش كالا در كشورهايي روي بياورند كه از لحاظ ارزش پول ملي افت خاصي نداشته‌اند. به تعبيري ديگر، قاچاقچيان طلا از اين اختلاف قيمت استفاده کرده و با فروش طلا در آن سوي مرزها به ارز و تبديل اين ارزها به پول ملي در کشور، ضمن اتلاف و ضربه به اقتصاد بدليل خارج کردن طلا بعنوان يک پول با ارزش و همچنين پشتوانه پولي، با وارد کردن ارز نيز باعث ايجاد نوسانات و التهاب در بازار ارز نيز مي شود. اين امر و اين حباب هاي شکل گرفته، آرام آرام بازارهاي ديگري را نيز تحت تاثير قرار مي دهد. شوک رواني گراني ارز و سکه براي عموم مردم باعث مي شود که آنها احساس کنند که ارزش دارايي‌هايشان به سرعت در حال نزول است و بنابراين بر قيمت کالاها و دارايي هاي خود مي افزايند و تورم بالا باعث کاهش رفاه و نيز قدرت خريد مردم مي گردد. ضمن اينکه، اين کار باعث تشويق مردم به خروج دارايي ها و سرمايه هايشان از کشور مي شود و همين امر نيز خود بار ديگر تقاضا را در بازار ارز تحريک مي کندو دور باطل سفته بازي ادامه مي يابد.
بنابراين، انتظار مي رود که مجموعه‌هاي دولتي و قانون گذاري، با تدابير خاص وکار کارشناسي ، وضعيت نابسامان بازار ارز را که بن‌مايه و علت اصلي اين سفته بازي ها است، بيش از پيش سامان بخشيده و در راستاي کنترل قيمت ها و بازار، اقداماتي انجام دهند.
انتهاي پيام/محمد دنيايي